1- کلیه فولادهای ساختمانی
مصرفی باید معادل با استاندارد ASTM A-33 (ST-37 ) با مقاومت ارتجاعی حداقل
2400 کیلوگرم بر سانتی متر مربع باشد .
2- پیمانکار باید قبل از شروع
برش و ساخت قطعات کلیه ابعاد و طول قطعات فولادی را کنترل و تائید نموده و
هرگونه اشکالی را در این مورد با کارفرما حل و فصل نماید .
3- کلیه فولادهای ساختمانی مصرفی و اتصالات آنها باید پس از ساخت با 2 دست ضد زنگ مورد تائید کارفرما پوشیده شوند .
4- سوراخ کردن اجزای فلزی باربر فلزی مگر با اجازه مهندس محاسب مجاز نخواهد بود .
5-
کلیه جوشکاریها باید با الکترود AWS- E – 60 یا معادل آن انجام شود .
معادل ایرانی این الکترودها AMA23AK و AMA 1537A خواهد بود . محلهای
جوشکاری باید قبل از انجام جوشکاری کاملا" تمیز شوند .
6- طول و ابعاد
جوشها باید دقیقا" مطابق مشخصات نقشه ها باشد . از ابعاد بزرگتر جوش اگر با
مشخصات AWS هماهنگ باشد ، می توان استفاده نمود . جوشهای شیاری باید
جوشهای کاملا" نفوذی باشند .
7- حداقل ضخامت بعد جوش در محلهائیکه در
نقشه سازه مشخص نشده برابر D=0.7 t می باشد که t عبارتست از نازکترین ضخامت
صفحه اتصال و یا t در پروفیل های نورد شده ضخامت بال لبه پروفیل می باشد .
8- درز و پخ ورقها باید مطابق جزئیات اجرایی در نقشه ها و یا جزئیات استاندارد تیپ انجام شود .
9- بعد از هر پاس جوشکاری روباره حاصل از جوش توسط گل زنهای دستی برداشته شده و سپس پاس بعدی شروع شود .
10- الکترودهای مرطوب کم هیدروژن ( خشکه) قبل از مصرف در کوره با حرارت 250 درجه سانتیگراد به مدت 2 ساعت خشک شوند .
11-
قبل از جوشکاری تمام جوش درزها در پروفیل ها و ورقها و همچنین الکترودهای
مصرفی باید عاری از هرگونه زنگ زدگی ، روغن ، رنگ و سایر عوامل موثر در
کاهش کیفیت جوش باشند .
12- در کلیه تیرهای لانه زنبوری در محل اتصال حداقل دوچشمه از تیرهای لانه زنبوری در هر طرف اتصال با ورق تقویت جان پر گردد .
13 - برش با شعله
لبههای
حاصل از برش با شعله که در آینده تحت تنشهای کششی بزرگ قرار خواهند گرفت،
باید کاملاً یکنواخت و عاری از ناهمواریهای بیش از 5 میلیمتر باشند.
ناهمواریها و زخمهای بیش از 5 میلیمتر را باید با سنگ زدن و در صورت لزوم
تعمیرکاری توسط جوش هموار کرد، همچنین لبههای بریده شده توسط شعله که مورد
جوشکاری قرار خواهند گرفت، باید تا حد امکان عاری از ناهمواری و بریدگی
باشند. سوراخهایی که به منظور دسترسی و تسهیل جوشکاری تعبیه میشوند، باید
امکان دید کامل را فراهم ساخته و دارای فراخی کافی باشند، این سوراخها و
نیز قسمتهای بریده شده بال در انتهای تیرها، باید به صورتی کاملاً یکنواخت،
با انحنای ملایم و بدون گوشههای تیز و زاید تعبیه شوند. در نیمرخهای
سنگین و مقاطع مرکبی که از مصالح به ضخامت بیش از 50 میلیمتر ساخته
میشوند، باید لبههای بریده شده یا سوراخهای دسترسی را که توسط شعله بریده
میشوند، با سنگ زدن به صورت فلز صاف و براق درآورد. اگر قسمتهای منحنی
بریده شده در تیر یا سوراخ (به شرح بالا)، توسط عمل مته کردن و یا سوهان
زدن شکل گرفته باشند، به سنگ زدن و صاف کردن نیاز نیست. همچنین در نیمرخهای
سنگین و قطعات ساخته شده با جوش به ضخامت بیش از 50 میلیمتر، باید پیشگرم
کردن تا دمای حداقل 65 درجه سلسیوس قبل از برش انجام شود.
14- جوشکاری
جوشکاری
باید توسط جوشکاران ماهر طبق نقشه و کاملاً مطابق با ابعاد مشخص شده انجام
گردد. چنانچه کارفرما لازم بداند، باید جوشکار دارای گواهینامه معتبر
جوشکاری بوده، یا قبل از انجام کار توسط کارفرما از وی آزمون مهارت به عمل
آید.
روش جوشکاری، مهارت جوشکار، ظاهر کار، خواص جوش و روشهایی که برای
تصحیح جوش و جوشکاری معیوب به کار میرود، باید مطابق با مقررات جوشکاری
مندرج در نشریات 20 تا 24 و 288 دفتر تدوین ضوابط و معیارهای فنی سازمان
مدیریت و برنامهریزی کشور باشد.
در جوشکاری باید ضوابط زیر در نظر گرفته شود :
14-1-
قبل از جوشکاری باید سطوح مورد نظر از مواد زاید (گردوخاک، زنگزدگی، رنگ و
غیره) کاملاً پاک شود. به طور کلی جوشکاری در دماهای زیر صفر درجه سلسیوس
به ویژه در جریان باد، ممنوع است. در صورتی که جریان هوا یکنواخت و ثابت
باشد و بتوان سطوح مجاور محل جوشکاری را به شعاع حداقل 10 سانتیمتر با
وسایل مناسب به نحوی گرم کرد که گرمای آن با دست کاملاً محسوس باشد و این
دما در تمام مدت جوشکاری حفظ شود، میتوان در هوای تا منهای 5 درجه سلسیوس
جوشکاری کرد. در صورتی که این شرایط را بتوان در هوای پایینتر از منهای 5
درجه سلسیوس، تأمین و حفظ نمود، میتوان در هوای تا 18 درجه زیر صفر با
احتیاط، به جوشکاری ادامه داد. در دماهای پایینتر از منهای 18 درجه
سلسیوس، جوشکاری مطلقاً ممنوع است.
14-2- چنانچه در نقشههای اجرایی
مشخص نشده باشد، شدت جریان و نوع الکترودها باید طوری انتخاب شود که جوش
کامل و دارای نفوذ کافی بوده و قطعات مورد اتصال به قدر کافی ذوب شوند. سطح
جوش باید عاری از شیار، قسمتهای برآمده، سوختگی و گودافتادگی باشد.
14-3-
چنانچه جوشکاری در بیش از یک گذر انجام میشود، قبل از برداشتن پوسته هر
گذر و پاک کردن آن با برس سیمی نباید گذر بعدی جوش شروع شود.
14-4- بین
قطعاتی که مستقیماً به طریق جوش گوشه به هم جوش میشوند، نباید درزی بیش
از 2 میلیمتر موجود باشد. جوشکاری باید به نحوی انجام گیرد که قطعات مربوط
از شکل اصلی خارج نشده و درزها دچار تابیدگی و اعوجاج نشوند. رواداری اعضای
جوشکاری شده، مطابق جدول (ب) زیر خواهد بود.
14-5- اتصال ورقها به
یکدیگر از نوع کاملا" نفوذی است . پس از جوشکاری طرف اول ، باید طرف دوم را
کاملا" سنگ زد و سپس جوشکاری نمود . لبه پخ باید کاملا" تمیز باشد .
14-6- اتصال ورقهای زیرسری و روسری گیرداری بصورت نفوذی است و زاویه پخ سازی 45 درجه است .
14-7- طول جوشها به شرح زیر است :
الف – ستونها
100% ورقها به یکدیگر ( سراسری )
100% طول نبشیها و ورقهای محل اتصال تیر به ستون ها
100% طول لچکی ها و قوطی ها در محل اتصال ستون به ستون
ب- تیرها
50% طول بال تیر در نجاورت یکدیگر
80% طول ورقهای تقویتی پلها
100% محیط ورقهای تقویتی جان لانه زنبوری
14-8- استفاده از دینام و رکتیفایر توصیه می شود .
14-9- در جهت بهبود جوش موارد زیر توصیه می شود :
- در هوای برفی و بارانی جوشکاری مجاز نمی باشد .
- در هوای کمتر از صفر درجه سانتیگراد جوشکاری مجاز نمی باشد مگر با رعایت پیشگرم قطعات
- در هنگام جوشکاری نفوذی و نیمه نفوذی ، تمیز کردن هرلایه از جوش توسط گل زن ، برس برقی و سنگ انجام گیرد
- حداکثر پهنای نوار جوش باید 5/2 برابر قطر الکترود باشد .
- تمام نوارهای جوش باید بصورت یکنواخت و محدب باشد ، تقدم جوشهای عرضی بر جوشهای طولی باید رعایت شود .
- در جوشهای گوشه 2 mm از لبه ورق باید باقی بماند .
- حداکثر مقدار برآمدگی جوش در اتصالات لب به لب 3 mm است .
- هیچ گونه ترک و عدم ذوب مجاز نیست .
14-10 – برای جوشهای نفوذی و نیمه نفوذی تست جوش زیر نظر کارفرما الزامی است
14-11-
استاندارد مرجع برای عملیات جوشکاری اسکلت فلزی سازه ، استاندارد AWSD1.1
Rev.98 و یا آئین نامه جوشکاری ایران بوده و مراحل کاری و انتخاب مواد و
مصالح مصرفی لازم است مطابق و بر اساس مندرجات و نیازهای استاندارد مذکور
صورت پذیرد .
14-12- کف کلیه ستونها باید کاملا" سنگ زده و گونیا شود .
14-13
- کارفرما مخیر است در هر مورد که لازم بداند جوشها را مورد آزمایش قرار
دهد. برای جوشکاری لازم است مشخصات مندرج در نشریههای 20 تا 24 و 228 دفتر
تدوین ضوابط و معیارهای فنی مورد توجه قرار گیرد.
15 - تعبیه خیز و خم و راست کردن قطعات
به
کار بردن روشهای گرم کردن موضعی و یا تغییر شکل مکانیکی برای ایجاد انحنا و
یا از بین بردن آن (راست کردن) مجاز است، مشروط بر آنکه دمای موضعهای گرم
شده (که به روش قابل قبولی اندازهگیری میشود) از 565 درجه سلسیوس برای
فولادهای قوی مخصوص و 650 درجه سلسیوس برای فولادهای نرمه، تجاوز ننماید.
به هر حال هرگاه آهنآلات اسکلت فولادی ساختمانها نیاز به صافکاری و ترمیم
داشته باشند، انجام این عملیات هنگامی مجاز خواهد بود که انحرافات آنها از
مقادیر مندرج در فصل 24 نشریه 55 (تعمیر، تخریب و بازسازی) تجاوز ننماید.
16- رفع معایب آهنهای مورد مصرف در سازه ساختمانها
پیچیدگی، تابیدگی و کمانش تمامی آهنآلات اسکلت فلزی ساختمانها، نباید بیشتر از رواداریهای تعیین شده در فصل کارهای فلزی باشند.
نسبت
حداکثر انحنا به طول نباید از یک هزارم و در عین حال از ده میلیمتر تجاوز
نماید، مگر اینکه این خمیدگی مطابق نقشههای اجرایی ایجاد شده باشد.
صافکاری
آهنآلات اسکلت فولادی ساختمانها با چکش مجاز نبوده و اصلاحات باید به
وسیله نورد پرس و یا ماشین مناسب دیگری که هیچگونه آسیبی به فولاد وارد
نسازد، به صور زیر انجام گردد.
18- رنگآمیزی اسکلت فلزی
در رنگآمیزی اسکلت فلزی باید نکات زیر رعایت گردد:
- کلیه فولادهای ساختمانی مصرفی و اتصالات آنها باید پس از ساخت با 2 دست ضد زنگ مورد تائید کارفرما پوشیده شوند .
- قبل از اجرای رنگآمیزی اسکلتهای فلزی باید تمامی زنگها توسط برس دستی یا برقی و یا دستگاه ماسهپاشی و نظایر آن برطرف گردد.
-
گل جوش، گرد، جرقههای ناشی از پاشیدن الکترود و هر نوع آلودگی دیگر از
روی اسکلت فلزی کاملاً پاک و تمیز شده و در صورت لزوم فسفاته شود.
-
چنانچه اسکلت در منطقه مرطوب قرار گرفته باشد، رنگ و ضدزنگ باید از نوع
مقاوم در مقابل رطوبت انتخاب شوند (مانند رنگ اپوکسی و ضدزنگهای متناسب با
آن).
19- الکترودهای جوشکاری
کلیه جوشکاریها باید با الکترود AWS- E
– 60 یا معادل آن انجام شود . معادل ایرانی این الکترودها AMA23AK و AMA
1537A خواهد بود . محلهای جوشکاری باید قبل از انجام جوشکاری کاملا" تمیز
شوند .
الکترودهای جوشکاری باید از بهترین نوع بوده، متناسب با مشخصات
جوشکاری و نوع فلزی باشد که به هم جوش میشوند و برای به کار بردن در
محلهای مختلف (جوشکاری افقی، قائم، سربالا و مانند اینها) مناسب باشد.
معمولاً الکترودهای موجود در بازار از نوع فولاد نرم را برای جوشکاریهای
عادی میتوان به کار برد، در هر حال مقاومت جوش حاصل از کاربرد الکترودها
باید به حدی باشد که بتواند تنشهای محاسباتی را تحمل کند. الکترودها را
باید در انبارهای خشک که دارای تهویه کافی باشد یا مرتباً گرم نگهداشته
میشود، نگهداری کرد و از وارد آمدن ضربه به آنها جلوگیری به عمل آورد.
مصرف الکترودهایی که پوشش آنها به علت رطوبت و یا ضربه آسیب دیده باشد،
مجاز نمیباشد.
20- حمل و نقل و نگهداری
بارگیری، حمل و باراندازی
انواع مصالح فلزی باید با دقت انجام شود، به نحوی که مصالح تحت تنشهای بیش
از حدود مجاز قرار نگرفته و ویژگیهای مطلوب آنها تغییر نکند. قطعاتی که به
هر علت آسیب دیده و دستخوش تغییر شکل شدهاند، باید قبلاً به نحوی
رضایتبخش و با نظر و تأیید دستگاه نظارت، اصلاح و مرمت گردد. هنگامی که
تعمیر قسمتهای معیوب بدون کم شدن مقاومت آنها میسر نباشد، باید آن قسمتها
تعویض گردند.
مصالح فلزی باید در مکانهای تمیز، عاری از رطوبت و مواد
مضر، دور از گرد و خاک و سایر مصالح مرطوب انبار شوند تا از آلودگی سطح و
خوردگی و زنگزدگی آنها جلوگیری به عمل آید.
در صورت وجود تردید نسبت به نوع فولاد، باید مطابق مشخصات اقدام به آزمایش آن نمود.
21- کنترل نوع کار
کارخانه
سازنده کار فلزی باید روشها و امکانات بازرسی و کنترل کار ساخته شده را
(تا جایی که به طور مطمئن نشان دهد کار مطابق با مشخصات و مقررات مربوط
انجام گرفته) فراهم کند.
به علاوه باید مصالح مصرف شده و مهارتهای
اجرایی به طور مداوم توسط بازرسان واجد شرایط، تحت بازرسی و کنترل قرار
گیرند. شرایط مربوط به نوع عملیات باید در مدارک قراردادی قید شده باشد.
22- همکاری
بازرسیهای
نمایندگان کارفرما، باید حتیالامکان در کارخانه سازنده انجام گیرد.
کارخانه سازنده باید با این بازرسان همکاری کند و اجازه دهد که کار ساخت،
حین پیشرفت و در مراحل مختلف، مورد بررسی قرار گیرد.
نمایندگان کارفرما
باید با برنامه از پیش تعیین شدهای که حداقل وقفه را در کار ساخت ایجاد
کند، مبادرت به بازرسی نمایند، این برنامه باید از قبل به اطلاع سازنده
برسد.
23- بررسی جوشها
بررسی جوشها باید مطابق با مقررات مربوط
صورت پذیرد. اگر از آزمایشهای نوع غیرمخرب استفاده میشود، باید ضوابط
پذیرش در مدارک پیمان به وضوح قید شده باشد.